"ОРТА - ҮШІНШІ МҰҒАЛІМ РЕТІНДЕ"

"ОРТА - ҮШІНШІ МҰҒАЛІМ РЕТІНДЕ"

  Кішкентай кезінен қазіргі заманғы балалар бөбекжай, балабақшаларда немесе мектептерде көбірек уақыт өткізеді. Шын мәнінде, объектілік-кеңістіктік орта білім беру ортасының бір бөлігі ретінде баланың отбасы мен тәрбиешіден кейінгі үшінші ұстазына айналады және балалардың қоршаған ортамен ашық қарым-қатынасы айтарлықтай артады. «Үшінші мұғалім» терминін алғаш рет итальяндық тәрбиеші Лорис Малагуцци қолданған, ол білім беру ортасы отбасы мен тәрбиешіден кейінгі үшінші мұғалім бола алады, бұл тәрбиешілер үшін құрал ғана емес, сонымен бірге ашылулар мен тәжірибенің тәуелсіз көзі ретінде әрекет етеді. Жаңа білім беру қатынастарының идеологиясы құрылады - мектеп жасына дейінгі балаларды таңдау еркіндігін беретін, олардың ойын, мотор, шығармашылық, зияткерлік белсенділігін ынталандыратын және балалардың білім беру қатынастарының субъектілері ретінде сезінуіне мүмкіндік беретін орта арқылы дамытуды қолдау.
 Пәндік-дамытушылық орта - бұл әр түрлі заттар мен ойын материалдарымен қаныққан ұтымды ұйымдастырылған, эстетикалық тұрғыдан қалыптасқан табиғи жайлы орта.
Дамытушы заттық-кеңістіктік орта:
1. Мазмұнға бай
2. Көп функционалды
3. Трансформацияланатын
4. Қолжетімді
5. Қауіпсіз
6. Вариативті болуы керек.
БҰЛ НЕ?
   Қанықтығы: білім беру кеңістігі ойын, спорт, ойын-сауық құралдарымен, инвентарлармен жабдықталуы керек.
 Трансформация – білім беру жағдайына байланысты пәндік-кеңістіктік ортаның өзгеру мүмкіндігін, оның ішінде балалардың қызығушылықтары мен мүмкіндіктерінің өзгеруін білдіретін трансформация.
   Полифункционалдылық – бұл пәндік ортаның әр түрлі құрамдас бөліктерін жан-жақты пайдалану мүмкіндігі.
  Вариативтік: топта әртүрлі кеңістіктердің (ойын, құрылыс, жалғыздық және т.б.) болуын, сондай-ақ балалардың еркін таңдауын қамтамасыз ететін және гендерлік принципті көрсететін және әртүрлі материалдардың, ойындардың, ойыншықтардың және жабдықтардың болуын қамтитын аймақтық компонент.
  Қолжетімділік: білім беру процесі жүзеге асырылатын барлық үй-жайлардың балаларға қолжетімділігі.
  Қауіпсіздік: субъектілік-кеңістіктік орта оның барлық элементтерінің оларды пайдалану сенімділігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету талаптарына сәйкестігін білдіреді.
 Сіздердің назарларыңызға бөбекжайымыздың дамып келе жатқан пәндік-кеңістіктік ортасын құру тәжірибесін ұсынамыз.
 Мақсаты: балалардың жас және жеке ерекшеліктеріне сәйкес сөйлеуі дамуы үшін қолайлы жағдай жасау, қабілеттері мен шығармашылығын дамыту, рухани-адамгершілік және әлеуметтік-мәдени құндылықтар негізінде біртұтас оқу-тәрбие процесінде оқыту мен тәрбиелеу, мемлекеттік мектепке дейінгі білім беру деңгейі мен сапасының кепілдіктері.
 
  Топтың маңызды орталықтарының бірі - сөйлеуді дамыту бұрышы. Онда балалар тәрбиешінің жетекшілігімен де, лексикалық-грамматикалық материалды өз бетінше бекітеді. Лексикалық тақырыптағы тақырыптық суреттер балалардың сөйлеуін зат есіммен, сын есіммен, етістікпен, үстеумен байытуға қызмет етеді. Дидактикалық ойындарды таңдау: «Үлкен және кіші» (кішірейткіш түрінде қолдану), «Бір-көп» т.б. грамматикалық категорияларды бекітуге көмектеседі. Сипаттамалық әңгімелер құрастыруға арналған мнемокестелер мен сызбалар, тілдік бұрмаларды жаттау, тақпақ жаттау байланыстырып сөйлеуді дамытуға ықпал етеді.

 Топтардағы сөйлеу бұрышы кітапханаға жақын орналасқан. Бұл бағыттағы жұмыс сөйлеу жүйесінің барлық аспектілерін дамытуға ықпал етеді: бұл сөздік қорды байыту, сөйлемді дұрыс құрастыру, мәтінді қайта айту, сипаттау және шығармашылық әңгімелер құрастыру.
Кітап бұрышы балалардың жоғары физикалық белсенділігін қамтамасыз ететін орталықтардан алшақ орналасқан.
 
  Кітап бұрышы мыналарды қамтиды:
- Балалар кітаптары: фольклорлық шығармалар: әндер, әзілдер мен ертегілер (халық және авторлық), халықтық және әдеби ертегілер, қазақ және шетел классиктерінің шығармалары, әңгімелер, ертегілер, қазіргі авторлардың өлеңдері, жұмбақтар.
- Балалар шығармаларына иллюстрациялар, ертегі кейіпкерлері бейнеленген ойыншықтар.
- Бояу кітаптары.
- Суретті кітаптар-әңгімелер.
  Мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеу тілін дамыту, эмоционалдық саласын дамыту мақсатында топта әр түрлі театр түрлерімен театр бұрышы құрылды. Ертегілерді сахналауда балалар интонациясын, дауысын өзгерте отырып, сөйлемдерді дұрыс құрастыруға, әртүрлі кейіпкерге айналуға үйренеді.
  Орталыққа мыналар кіреді:
1.Театрдың әртүрлі түрлері: үстел, саусақ.
2. Маскалар, бас киімдер
3. Декорация, театрлық атрибуттар
4. Фольклорлық шығармаларды көрсетуге арналған үйшік
5. Ертегі кейіпкерлерінің аксессуарлары
 Бөбекжайда ұлттық бұрыш ашылды. Мұнда ұлттық құндылықтарымыз: бесік, піспе шелек, ұлттық зергерлік бұйымдар т.б. жинақталған.
 
 Патриоттық тәрбие беру орталығында балаларды еліміздің мемлекеттік рәміздерімен, мерекелерімен және салт-дәстүрлерімен таныстыруға арналған материалдар бар.
  Осылайша, құрылған орта ұйымдастырылған іс-әрекетті ұйымдастыруға ықпал етеді, барлық тәрбиеленушілердің объектілік-кеңістіктік ортамен өзара әрекеттесуінде ойындық, танымдық, зерттеушілік, шығармашылық және қозғалыс белсенділігін қамтамасыз етеді.